Ξεκινώντας κανείς να μιλήσει και να γράψει για επίτευξη στόχων και κατάκτηση υψηλής Αυτοεκτίμησης, δεν θα πρέπει να αμελήσει να αναφερθεί στη γνωστή Πυραμίδα αναγκών του Abraham Harold Maslow (Αβραάμ Μάσλοου), Αμερικανού Ψυχολόγου, ο οποίος έμεινε γνωστός για τη Θεωρία ιεράρχησης των αναγκών.
Ο Maslow, λοιπόν, υποστήριζε ότι υπάρχουν πέντε επίπεδα αναγκών, από τα οποία εξαρτάται σχεδόν όλη η συμπεριφορά των ανθρώπων. Αυτά τα ταξινόμησε ιεραρχικά, από τα πιο βασικά και πρωτόγονα μέχρι τα πιο πολιτισμένα και ώριμα. Υπάρχει μία φυσική σειρά με την οποία οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται καθεμιά από αυτές τις ανάγκες και επομένως, υποκινούνται από αυτές σε αύξουσα σειρά.
1. Φυσιολογικές /βιολογικές ανάγκες : σε αυτές τις συγκαταλέγονται οι πλέον βασικές που είναι απαραίτητες για την επιβίωση.
2. Ανάγκες ασφάλειας : σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η ανάγκη για ασφάλεια και προστασία
3. Κοινωνικές ανάγκες/ανάγκες κοινωνικής αποδοχής : περιλαμβάνουν τις ανάγκες για την ικανοποίηση του αισθήματος του «ανήκειν», της αγάπης, της οικειότητας και της στοργής.
4.Ανάγκες Αυτοεκτίμησης : οι ανάγκες αυτοεκτίμησης περιλαμβάνουν όλα τα στοιχεία που έχουν αντίκτυπο στην προσωπική μας αξία, την κοινωνική αναγνώριση και το αίσθημα της επιτυχίας.
5.Ανάγκες Αυτοπραγμάτωσης : είναι το υψηλότερο επίπεδο στην ιεράρχηση των αναγκών. Η αυτοπραγμάτωση οδηγεί στην αυτοαντίληψη σχετικά με τις προσωπικές δυνατότητες, την υψηλή προτεραιότητα που τίθεται στην προσωπική ανάπτυξη και την εκπλήρωση των δυνατοτήτων και ικανοτήτων μας. *
Στα δύο πρώτα επίπεδα της Πυραμίδας ιεράρχησης, οι ανάγκες μας εξαρτώνται από τρίτα πρόσωπα, κυρίως τους γονείς μας. Από το επίπεδο των κοινωνικών αναγκών έως το υψηλότερο, αυτό της Αυτοπραγμάτωσης, η κάλυψη των αναγκών γίνεται περισσότερο προσωπική υπόθεση, μιας και εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από εμάς τους ίδιους.
Πώς, όμως, οι ανάγκες μας συνδέονται με μικρούς ή μεγαλύτερους στόχους που χρειάζεται να τίθενται από εμάς;
Οι ανάγκες, μας δημιουργούν κίνητρα, τα οποία με τη σειρά τους μας βάζουν σε μια διαδικασία δράσης. Η δράση αυτή αποσκοπεί τελικά στην κάλυψη των αναγκών μας, μέσα από τη συνεχή προσπάθεια επίτευξης στόχων, οι οποίοι συμβάλλουν στην υψηλή Αυτοεκτίμηση και οδηγούν στην Αυτοπραγμάτωση. Υπάρχει, δηλαδή, μία κυκλική σχέση.
Όσο νωρίτερα ξεκινήσουμε να μαθαίνουμε να θέτουμε προσωπικούς ή/και ομαδικούς στόχους – προσαρμόζοντάς τους κάθε φορά στην ηλικία και τη φάση που βρισκόμαστε – τόσο περισσότερο συμβάλλουμε στο χτίσιμο της υγιούς και συγκροτημένης προσωπικότητάς μας και στο «ξεδίπλωμα» των δυνατοτήτων και ικανοτήτων μας.
Προκειμένου να καταφέρουμε να επιτύχουμε τους μικρούς ή μεγάλους στόχους που θέτουμε, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα, οι στόχοι αυτοί να έχουν πραγματικό νόημα και αξία για εμάς και όχι να υπηρετούν και εξυπηρετούν άλλους. Χρειάζεται να είναι συγκεκριμένοι, ρεαλιστικοί και πραγματοποιήσιμοι. Όταν θέτουμε ένα μεγάλο στόχο, μπορούμε να τον επιμερίζουμε σε μικρότερους, ώστε η διαδρομή έως τον μεγαλύτερο να έχει ενδιάμεσες επιτυχίες ή αποτυχίες, στις οποίες μπορούν να γίνουν διορθωτικές ενέργειες.
Ακόμη και αν απογοητευτούμε για λίγο από έναν ανεπιτυχή στόχο, η αναπτέρωση του ηθικού μας θα στηριχτεί στους προηγούμενους επιτυχημένους, μαθαίνοντας έτσι μέσα από τα λάθη μας.
Με την προσπάθεια επίτευξης στόχων γινόμαστε περισσότερο υπεύθυνα άτομα, αρκεί να μην επιρρίπτουμε τις ευθύνες των δικών μας πράξεων σε άλλους. Αποκτάμε Αυτοσεβασμό και ανεβαίνει η στάθμη της Αυτοεκτίμησής μας. Γινόμαστε περισσότερο αυτόνομα και συναισθηματικά ελεύθερα άτομα, καθώς και πιο ώριμα και συγκροτημένα.
*Βιβλιογραφία :
- Βικιπαίδεια
- Socialpolicy.gr Η ιεράρχηση των ανθρωπίνων αναγκών κατά Maslow, Ανδρέας Ντούνης
Εν κατακλείδι θέτοντας στόχους και κυνηγώντας τους, δείχνουμε αγάπη στον εαυτό μας και τον φροντίζουμε ψυχικά, αισθανόμαστε πλήρεις, έχοντας λιγότερα συναισθηματικά ελλείμματα και ψυχολογικές ανασφάλειες και προστατευόμαστε από μία ζωή δίχως νόημα, που εύκολα θα μπορούσε να οδηγηθεί σε κάθε λογής εξαρτήσεις και προβληματικά μονοπάτια.
Κουγιουμουτζάκη Μαρία
Κοινωνική Λειτουργός
Οικογενειακή θεραπεύτρια &
Εκπ. Ψυχοδραματίστρια